Geçmiş olsun.

Bütçe yapmaya ilk defa başlayanlar için en önemli tavsiyem bunun “ilk bütçe” olduğu, “son bütçe” olmadığı varsayımı ile işe başlamalarıdır. Bütçe yapmamaları için o kadar büyük bir direnç ile karşılacaklardır ki, geri dönme ihtimali son derece yüksektir. İkinci tavsiyem ise yönetim bilgi sistemlerinin elverdiği ölçüde bütçe yapmanızdır. İlerde takip edemeyeceğiniz şeylerin bütçesi ile vakit kaybetmeyin. Eğer bunlar önemli ise bütçe hazırlığına paralel olarak bu konularla ilgili bilgi sistemlerini kurun.

Başlangıç noktası satış bütçesi olmalıdır. Satış bütçesine paralel olarak tedarik bütçesi yapılmalıdır. Satacağınız ürünleri kendiniz üretiyorsanız üretim bütçesi de bu çerçevede ele alınmaldır. Bu iki bütçeyi yaptıktan sonra mevcut piyasa fiyatlarına göre ne kadar katma değer yarattığınızı hesaplayın. Bu katma değerin hem masraf bütçenizi hem de kar’ınızı karşılaması gerektiğinin bilinciyle geriye hesapla masraf bütçesinin tavanını tespit edin. Bu tavana göre masraf bütçenizi yapın. Masraf bütçeniz bu tavana sığmıyorsa (ki genellikle sığmaz) ya kar’dan fedakarlık yapacaksınız ya da fiyatları arttıracaksanız. Fiyatları arttırdığınız takdirde satış miktarınızın bir miktar düşeceğini de hesaba katmanız gerekir.

Dengeyi bulduktan sonra nakit akımını hazırlayabiliriz. Nakit akımını hazırlarken vadeli satışlar ve KDV çok dikkat etmemiz gereken 2 husus olacaktır. Yıl içinde en büyük sapma buralardan olacaktır. Nakit akımı kredi ihtiyacımızı ortaya çıkaracaktır. Kredi hacmini ve maliyetlerini de finansman bütçesi içerisinde toparlayıp takip etmemiz gerekecektir.

Artık proforma gelir tablosunu oluşturabiliriz. Satış bütçesi eksi tedarik bütçesi eksi stok artışları bize brüt kar rakamını verecektir. Bu rakamdan masraf bütçesini düştüğümüzde faaliyet kar’ını bulacağız. Bu rakamdan finansman maliyetlerini düştüğümüzde de vergi öncesi kar rakamına ulaşacağız. Bu rakam bizi tatmin etmiyorsa dönüp herşeyi baştan düzelterek tekrarlayacağız.

Artık genel bütçemiz hazır. Bunu satıcıların, tedarikçilerin ve üretimcilerin önüne koyup sürekli gidişatı takip edeceğiz. Ne kadar sık takip edersek o kadar çok hata bulacağız. Bu hataları bir kenara not alıp bir sonraki bütçe hazırlığında dikkate alırsak her bütçemiz bir öncekinden daha sağlıklı ve faydalı olacaktır.

Bütçeleri Kasım ayında hazırlamak ve gerekiyorsa Şubat ve Haziran aylarında revize etmek gerekir.